Хитой компаниялари Қозоғистонда бир қатор инвестиция лойиҳаларини амалга оширишни режалаштирмоқда. Жумладан, улар Остона, Олмаота ва Чимкентда чиқинди ёқиш заводларини, шунингдек, Каспий денгизи соҳилидаги Актауда порт қуришни режалаштирмоқда.
«Власть» нашрининг Қозоғистон Экология ва табиий ресурслар вазири вазифасини бажарувчи Жомарт Алиевга таяниб хабар беришича, икки йил ичида учта шаҳарда чиқиндиларни утилизация қилиш иншоотлари қурилади. Мулозим хитойлик инвесторлар билан келишув имзоланганини таъкидлади. Ҳужжатга кўра, лойиҳага умумий молиявий инвестициялар 293 миллиард тенге (565 миллион доллардан ортиқ) ни ташкил этади.
Вазирликнинг қўшимча қилишича, лойиҳалаш, ер ажратиш ва коммуникация ишларини ҳисобга олган ҳолда, чиқиндиларни ёқиш заводлари қурилиши 2026 йилда бошланади ва 2028 йилда якунланади.
Аниқлик киритилишича, 2030 йилгача амал қиладиган барча турдаги чиқиндиларни бошқариш концепцияси замонавий полигонларни ташкил этишни ўз ичига олади. Молиялаштириш утилизация тўловлари орқали амалга оширилади.
Алиев мазкур соҳада ишлар олиб борилаётганини таъкидлади. Унинг таъкидлашича, давлатга қарашли «Жасыл даму» (интеграциялашган чиқиндиларни бошқариш тизимини назорат қилувчи) компаниясига тўланадиган қайта ишлаш тўловлари ҳисобидан молиялаштириладиган имтиёзли молиялаштириш механизми доирасида 60 та лойиҳа тасдиқланган, улардан 22 таси аллақачон тахминан 90 миллиард тенге (173,5 миллион доллар) олган. Барча ташаббусларни амалга ошириш учун жами 185 миллиард тенге (тахминан 357 миллион доллар) ажратилиши кутилмоқда. Ушбу лойиҳалар ахлат ташиш машиналарини сотиб олиш ва чиқиндиларни саралаш ва қайта ишлаш жараёнларини йўлга қўйишни ўз ичига олади.
Orda.kz Манғистов вилоятининг Актау шаҳрида денгиз порти қурилиши лойиҳасининг амалга оширилиши ҳақида вилоят раҳбари Нурдаулет Килибайга таяниб хабар беради. Хитойнинг «Чжонъюн Интернешнл» компанияси инвестор сифатида иштирок этади.
Хитойлик ишбилармонлар аллақачон Қозоғистонда компанияни рўйхатдан ўтказишган ва инвестиция шартномаси учун ҳужжатларни тайёрлашмоқда. Расмийнинг сўзларига кўра, лойиҳа тахминан 300 миллион долларга тушади.
Янги порт Хитой-Қозоғистон-Актау-Боку-Поти-Европа йўналишининг бир қисмига айланиши режалаштирилган. Бу юкларни етказиб бериш вақтини ва натижада логистика харажатларини камайтиради.
Шунингдек, расмийлар товарларни денгиз орқали ташиш темир йўл тирбандлигини сезиларли даражада камайтиради, деб ҳисоблайди. Бу Марказий Осиё республикасида, айниқса, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорти кўпаядиган кузда муаммо ҳисобланади. Масалан, октябрь ойида Хитойда портларнинг тирбандлиги ва юкларни туширишнинг секинлиги сабабли «Қозоғистон темир йўллари» дон ташишга тақиқ қўйди, натижада экспорт жараёни бир ерда тўхтаб қолди.
