Чилонзор кўчасига шикастланган дарахт. Kun.uz сайти фотосурати
Тошкент шаҳар Чилонзор тумани прокуратураси Ўзбекистон пойтахти кўчаларидан бирини реконструкция қилиш жараёнида дарахтларга шикаст етказиш факти бўйича жиноий иш қўзғатди. Бу ҳақда Ўзбекистон Бош прокуратураси матбуот хизмати хабар берди.
Чилонзор кўчасидаги кўплаб йиллик эман дарахтлари шикастлангани ҳақида маълумот 6 август куни эрталаб пайдо бўлди. Туман ҳокимлигидан маълум қилишларича, кўчанинг 1,4 километрлик қисмини 22 метргача кенгайтириш режалаштирилган. 300 метр узунликдаги участкада 108 та кўп йиллик дарахт ўсади. Иш жараёнида 99 та эман дарахтининг еттитасининг илдизи шикастланган.
Бош прокуратура мутахассислар томонидан Чилонзор шоҳ кўчасидаги қурилиш ҳудудида мавжуд бўлган 108 та дарахтлар аҳволи ўрганилгани ва унда 7 дона «Эман» дарахтининг томир қисми очилиши оқибатида шикаст етказилгани ҳамда дарахтлар хавф остида қолгани аниқланидан хабар беради.
Шошилинч чоралар кўрилмаса, эманлар нобуд бўлади ва атроф-муҳитга етказилган зарар миқдори 348,9 миллион сўмни (32 минг долларга яқин) ташкил этади. Воқеа юзасидан Жиноят кодексининг 198-моддаси 3-қисми ( “ Экинзорларни, ўрмонларни, дарахтларни ёки бошқа ўсимликларни шикастлантириш ёхуд нобуд қилиш ”) билан иш қўзғатилган.
Туман ҳокимлигининг тушунтиришича, дарахтлар Ботаника институти мутахассислари томонидан текширилган. Шикастланган эманларни сақлаб қолиш учун улар йўлнинг ҳар икки томонидаги 3,5 метрли чизиқларни чиринди билан тўлдиришни ва чиришни олдини олиш ва илдиз ўсишини рағбатлантириш учун дарахтларни микробиологик препаратлар билан даволашни тавсия қилганлар.
Тошкент шаҳар ҳокими Жаҳонгир Ортиқхўжаев ҳам ўз муносабатини билдирди. Чилонзор кўчасини реконструкция қилиш лойиҳасини ўзгартириш, тўрт полосали автомобиль йўлини олти полосали йўлга алмаштириш ва бўш турган ҳудудни яшил ҳудудга айлантириш бўйича кўрсатмалар берди. Ҳоким шаҳар прокуратурасидан лойиҳани тайёрлаш ва амалга оширишда йўл қўйилган хатолар учун лойиҳа институти, қурувчилар, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси ва барча тегишли мутасаддиларга нисбатан чора кўришни сўради.
Давлат геология қўмитаси ходимлари шикастланган дарахтларни рақамламоқдалар. Eco.gov.uz сайти фотосурати
Давлат экология қўмитаси ходимлари томонидан мазкур қурилиш-таъмирлаш ишлари жараёнида Чилонзор кўчасидаги мавжуд жами 101 туп дарахтларга, шу жумладан, 92 туп эман, 1 туп чинор, 5 туп тут, 2 туп арча ва 1 туп мевали беҳи дарахтларининг илдиз қисмини шикастланганлиги аниқланган.
«Тошкент шаҳар, Чилонзор кўчасини реконструкция қилиш жараёнида дарахтларни илдиз тизимига шикаст етказилиши ҳолатлари билан, Ўзбекистон Республикасининг «Ўсимлик дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида»ги Қонунининг 32, 37-моддалари талаблари бузилишига олиб келган.
Юқоридаги ҳолатлардан келиб чиқиб, дарахтларни илдиз тизими жиддий шикастлантирилганлиги натижасида дастлабки ўрганишларга кўра, ўсимлик дунёсига 420 млн. 450 минг сўм миқдорида зарар етказилганлиги ҳисоб-китоб қилинди. Мазкур ҳолат юзасидан барча ҳужжатлар прокуратура органларига тақдим этилди», — дейилади Давлат экология қўмитаси хабарида.
2019 йил ноябрь ойидан Ўзбекистонда дарахт ва буталарни кесишга мораторий жорий қилинган, 2022 йил январидан эса уни бузганлик учун жазо кучайтирилган. Шунга қарамай, мамлакатда дарахтларни ноқонуний кесиш ҳолатлари кўп қайд этилмоқда. Қоидабузарлар жиноий жавобгарлик, жарималарга тортилмоқда, аммо бундай чоралар ҳар доим ҳам самара бермаяпти. Давлат геология қўмитаси маълумотларига кўра, жорий йилнинг 6 ойи давомида Ўзбекистонда дарахтларни ноқонуний кесиш билан боғлиқ 2300 та факт аниқланган, шу жумладан, 882 та қимматбаҳо навли дарахт йўқ қилинган.
Июль ойи бошида Фарғона вилояти Ўзбекистон туманидаги «Қирқкетмон» маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудидаги 90 тупга яқин кўп йиллик дарахтлар кесилган. Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг вилоят бошқармасида маҳаллий ўсимлик дунёсига етказилган зарар миқдори 43,4 миллион сўм (4 минг долларга яқин) деб баҳоланган.
