Ўзбекистон ҳукумати Халқаро валюта жамғармасининг (ХВЖ) курс оралиғини кенгайтириш бўйича тавсиясини ижобий қабул қилди. Бу ҳақда молия ташкилоти экспертларининг Марказий Осиё республикасининг пул-кредит сиёсатига бағишланган ҳисоботида сўз юритилади.
ХВЖ валюта курсининг қўшимча мослашувчанлиги ташқи шокларнинг таъсирини юмшатишга, девальвация бўйича доимий кутишлардан қочишга ёрдам беришини, шунингдек, халқаро захираларни сақлаб қолишга ва компанияларни валюта рискларини ҳимоя қилишга ундашини таъкидлайди. Бундан ташқари, ушбу ёндашув бозордаги ҳақиқий вазиятни янада адекват тушуниш имконини беради.
Шу билан бирга, Ўзбекистон Марказий банкига маҳаллий ишлаб чиқарувчилардан монетар олтин сотиб олишга тенг миқдорда чет эл валютасини сотаётганда нейтраллик тамойилига қатъий риоя қилган ҳолда валюта интервенцияларини чеклаш тавсия этилди. Бу ҳолатда истисноларга фақат алоҳида ҳолатларда, масалан, пандемия ёки бошқа мамлакатлардаги йирик қуролли можаролар билан боғлиқ ҳолда рухсат этилади.
ХВЖ экспертлари республика Марказий банки ўтган йили нейтраллик тамойили назарда тутилганидан камроқ валюта сотганини таъкидлаб, молиячиларни календар йил давомида мувозанатни сақлашга чақирди.
Гап шундаки, регулятор олтинни сўмда сотиб олади ва харажатларни қоплаш учун валютани сотиши керак. Агар нейтраллик кузатилмаса, иқтисодиётга «ортиқча» пул киритилиши мумкин, бу эса инфляцияга босим ўтказади.
Бундан ташқари, ўтган йили мамлакатга хорижий валютанинг сезиларли даражада кириб келиши кузатилди, бунинг натижасида сўм сезиларли даражада ўз қийматини йўқотиши керак эди. Аммо, статистик маълумотларга қараганда, у АҚШ долларига нисбатан ўртача 4,7 фоизга девальвация қилинган. Бу, эҳтимол, расмийлар ставкани сунъий равишда қўллаб-қувватлаганидан далолат беради. Ўз навбатида, бундай чоралар инвесторлар учун рискларни баҳолашни бузади ва бизнесни режалаштириш жараёнини мураккаблаштиради. Шу боис халқаро экспертлар Ўзбекистон Марказий банкини валюта бозорининг мослашувчанлик даражасини оширишга чақиради.