Қирғизистон президентининг мамлакат вилоятларидаги ваколатли вакиллари ҳар йили фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этиш чора-тадбирлари учун ўз захира жамғармаси бюджетидан 3 фоиздан 8 фоизгача маблағ ажратиши шарт. Бу давлат раҳбари Садир Жапаровнинг 28 февралда имзоланган Фуқаро муҳофазаси давлат тизими самарадорлигини ошириш тўғрисидаги фармонида кўзда тутилган.
Фармон билан Вазирлар Маҳкамасига қуйидаги вазифалар топширилди:
👉 йиллик бюджетларни тузишда аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш чора-тадбирларини молиялаштиришни таъминлаш;
👉 сел оқимларининг хавфсиз ўтиши учун сув ўтказувчи иншоотларни лойиҳалаш ва қуриш стандартларини қайта кўриб чиқиш;
👉 ишлаб чиқариш объектлари ва гидротехника иншоотлари хавфсизлигини мониторинг қилиш тизимини яратиш;
👉 тошқин ва сел жараёнларини камайтириш учун яшил ўрмон плантацияларига узоқ муддатли сармоя киритилишини таъминлаш.
👉 Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этиш чора-тадбирларини амалга оширмаганлик учун мансабдор шахслар жавобгарлигини ошириш мақсадида норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга ўзгартиришлар киритиш.
👉 фавқулодда вазиятларни бартараф этишга олдиндан тайёргарлик кўриш учун профилактика чораларини кўриш;
👉 Фуқаро муҳофазаси муҳандислик тадбирлари бўйича янги қурилиш нормалари ва қоидаларини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш, уларга риоя этилиши устидан тегишли назорат ва назоратни таъминлаш.
Президентнинг вилоятлардаги вакиллари, маҳаллий давлат ҳокимияти ва бошқарув органларига ҳар йили баҳор-ёз мавсумида сел ва тошқин сувларининг хавфсиз ўтишини таъминлаш, фуқаро муҳофазаси қоидаларига қатъий риоя этиш бўйича топшириқлар берилди.
Ҳукуматга фармон қоидаларини амалга ошириш учун уч ой муддат берилди.
ℹ️ Кучли ёмғир туфайли тоғлардан оқиб тушадиган, дарёлар сатҳи кўтарилишига сабаб бўладиган сел оқимлари Қирғизистон учун жиддий муаммо ҳисобланади. 2024 йили республикада рекорд миқдордаги сел оқими кузатилди. 20-23 апрель кунлари республика бўйлаб 67 та сел оқими қайд этилган. Энг кўп сел оқими Ўш вилоятида – 29 та, кейин Жалолободда 18 та, Боткенда 10 та, Талас ва Чуйда 4 тадан, Ўш шаҳрида 2 тадан содир бўлган. Ушбу сел оқибатида 1092 та хонадон сув остида қолган, 7 та ижтимоий объект шикастланган, улардан бири яроқсиз ҳолга келган. Жанубий вилоятларда фавқулодда ҳолат эълон қилинган.
Бутун ёз давомида сел оқимлари туфайли йўллар ювилиб, ўпирилиб кетди ва Иссиқкўл, жанубий вилоятлардаги қишлоқларни сув босди. Фавқулодда вазиятлар вазирлиги маълумотларига кўра, ёз охиригача Қирғизистонда 300 дан ортиқ сел оқими қайд этилган, бу сўнгги йилларда мисли кўрилмаган кўрсаткичдир. Сентябрь ойида йил бошидан бери сел оқибатида 22 киши ҳалок бўлгани хабар қилинди. Табиий офатдан кўрилган умумий зарар 1,25 миллиард сўмни (тахминан 15 миллион доллар) ташкил этди.
