Тожигул Бегмедова. rferl.org сайти архив фотосурати
Инсон ҳуқуқлари бўйича Туркман Хельсинки фонди раҳбари Тожигул Бегмедова Истанбулга учиб келганиданоқ Туркиядан депортация қилинган. Бу ҳақда фонд сайти хабар беради.
Ҳуқуқ ҳимоячиси 21 ноябрь куни тушдан кейин Варнадан (Болгария) Истанбулга учиб, у ердан бир неча кундан кейин Бишкекка учишни режалаштирган. Бироқ аэропортда уни йўловчилар учун ажратилган хонага олиб киришган. Кечқурун Бегмедовага 22 ноябрь тонгига белгиланган депортация ҳужжати топширилган. Эрталаб соат олтида унга яна бир ҳужжат берилган, унда 2023 йил 12 сентябрда Туркия Миграция хизмати Бегмедованинг мамлакатга киришини беш йил муддатга тақиқлаш тўғрисида қарор қабул қилгани айтилади. Ҳужжатда ҳуқуқ ҳимоячисига миллий хавфсизликка таҳдид билан боғлиқ G-82 коди берилгани ва мамлакатга киришни тақиқлаш муддати ўн йилгача оширилиши мумкинлиги қайд этилган.
22 ноябрь куни эрталаб Бегмедова Варнага учаётган Turkish Airlines самолётига кузатиб қўйилган. Бироқ, у қайта-қайта эслатишларига қарамай, ўз юкини олмаган.
Тожигул Бегмедова аввали — 2022 йил 5 январида Варнадан автобусда келганида Туркияга кириш тақиқига дуч келган. Кейин Туркия ҳукумати тақиқни жамоат хавфсизлигига таҳдид деб тушунтирган. Ҳуқуқ ҳимоячиси уларнинг хатти-ҳаракатлари устидан шикоят қилган ва 2023 йил 8 март куни суд томонидан тақиқ бекор қилинган, шундан сўнг у яна Истанбулга ташриф буюришга муваффақ бўлган. 21 ноябрь куни Бегмедова Туркия чегарачиларига суд қарори ҳақида маълум қилган. Улар ўзларининг электрон маълумотлар базасида эски тақиқнинг бекор қилингани ҳақидаги маълумотлар борлигини тасдиқлашган, бироқ ҳозир, уларга кўра, Бегмедовага нисбатан янги тақиқ жорий қилинган.
ℹ️ Инсон ҳуқуқлари бўйича Туркман Хельсинки фонди (ТХФ) 2003 йил 21 июлда Варна шаҳрида туркман диссидентлари томонидан ташкил этилган мустақил нодавлат ташкилотдир. Жамғарма веб-сайтида туркман муҳожирларининг Туркиядаги муаммолари ва Туркманистондаги инсон ҳуқуқлари бузилиши ҳақидаги материаллар мунтазам чоп этилади. 2023 йил баҳорида ТХФ БМТда Универсал даврий ҳисоботларни кўриб чиқиш доирасида Туркманистон ва Туркия бўйича муқобил ҳисоботларни тайёрлашда иштирок этган. Бу йил Фонд Туркияда туркман муҳожирлари ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи Hak Нukuga Daýanç инсон ҳуқуқлари ташкилотини рўйхатдан ўтказишга ёрдам берган, бу эса Ашхободнинг ўта салбий муносабатига сабаб бўлган.
«Туркия расмийларининг Ашхобод сўровларидан илҳомланган хатти-ҳаракатлари БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича 44-сессиясида Туркманистоннинг Женевада бўлиб ўтган умумбашарий даврий шарҳини (УДШ) кўриб чиқиш чоғида ушбу мамлакатлар дипломатлари берган баёнотларга яққол зиддир. Мазкур тадбирда Туркия ва Туркманистон расмий делегациялари вакиллари, жумладан, фуқаролик жамиятини ривожлантириш ва инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари билан ҳамкорлик қилиш муҳимлигини таъкидлаган эдилар, — дея изоҳлайди ТХФ.
