voxpopuli.kz сайти фотосурати
Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тўқаев республиканинг бир қатор қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисидаги қонунни имзолади, унга кўра, оммавий тартибсизликларга чорлаганлик учун озодликдан маҳрум қилиш муддати уч йилдан беш йилгача узайтирилди, деб ёзади «Власть».
Ўзгартиришларга кўра, бир неча турдаги жиноятлар учун жазо кескинлашади. Шундай қилиб, телекоммуникация тармоғидан фойдаланган ҳолда тартибсизликларга чақирганлик учун айбдорлар 3 йилдан 7 йилгача озодликдан маҳрум қилинади. Гуруҳ бўлиб содир этилган безорилик учун озодликдан маҳрум қилиш муддати беш йилдан етти йилгача оширилди.
Бундан ташқари, мазкур жиноятлар учун муддатидан олдин озод қилиш имконияти истисно қилинади.
Қозоғистон Жиноят кодексининг 146-моддаси «Қийноқлар»га янги жиноят – «шафқатсиз ёки қадр-қимматни камситувчи муомала учун» моддаси киритилди. Шу билан бирга, қийноқлар билан боғлиқ бўлмаган унча оғир бўлмаган жиноятлар ички ишлар органлари томонидан, бир гуруҳ шахслар томонидан такроран содир этилган, соғликка зарар етказиш ва ҳоказолар бўйича тергов прокуратура томонидан томонидан тергов қилинади.
Қийноқлар қўллаган шахсларга нисбатан шартли жазони қўллаш тақиқланади.
Шу билан бирга, мансабдор шахсларнинг қонуний хатти-ҳаракатлари натижасида етказилган жисмоний ва руҳий азоб-уқубатлар, шунингдек мансабдор шахсларнинг ёки бошқа шахсларнинг қонуний ҳаракатлари натижасида етказилган бундай азоб-уқубатлар қийноқ деб ҳисобланмайди», — дейилади Жиноят кодексининг моддасига қўшимчада.
Айрим тузатишлар оила ва маиший соҳадаги ҳуқуқбузарликларга тегишли:
✅ Саралаш белгилари жорий этилди – «айбдорга моддий жиҳатдан қарам бўлган шахсга нисбатан қилмиш содир этиш»;
✅ соғликка қасддан ўртача оғирликда шикаст етказиш (Жиноят кодексининг 107-моддаси) учун жазо икки йилдан уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси оширилди;
✅ қасддан баданга оғир шикаст етказиш (Жиноят кодексининг 106-моддаси) учун уч йилдан саккиз йилгача озодликдан маҳрум қилиш ўрнига олти йилдан ўн йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланади.
Қонун маҳкумлар ҳуқуқларини кенгайтиради:
👉 оғир касалликка учраган тақдирда, уларга кечиктириш ҳуқуқи берилади, яъни маҳкумларнинг тиббий муассасаларда жарроҳлик йўли билан даволаниши мумкин бўлади;
👉 маҳкумларни оғир касаллиги туфайли озод қилиш тўғрисидаги суд қарори дарҳол ижро этилади (илгари маҳкумларни озод қилиш суднинг озод қилиш тўғрисидаги қарори қонуний кучга кирганидан кейин амалга ошириларди);
👉 Маҳкум аёллар ва уларнинг фарзандлари ўртасидаги ижтимоий алоқаларни сақлаб қолиш учун уларнинг фарзандларини колонияларда қолдиришлари мумкин бўлган муддат 3 йилдан 4 йилгача узайтирилди.
Бундан ташқари, рецидивистлар ва биринчи марта озодликдан маҳрум қилиш жазосига ҳукм қилинган фуқаролар учун жазони ўташ шартлари чегараланган. Иккинчиси ўртача хавфсизлик муассасаларида, илгари судланганлар — қатъий тартибли колонияларда, умрбод қамоқ жазосини олганлар — алоҳида муассасаларда ўтказилади. Қозоғистон ИИВ икки асосий турдаги колониялар республиканинг барча ҳудудларида тақдим этилишига ишонтирди.
