pixabay.com сайти фотосурати
Қозоғистон келгуси йили «Боку-Тбилиси-Жайҳон» нефт қувури орқали йилига 1,5 миллион тонна нефтни экспорт қилишни режалаштирмоқда. Бу ҳақда республика Бош вазири Алихон Смоилов журналистларга маълум қилди, деб ёзади Vlast.kz.
«Ҳозирда «Боку-Тбилиси-Жайҳон» орқали келаси йилнинг 1 январидан 1,5 миллион тонна нефт жўнатиш бўйича келишувимиз бор. Яна уни 6-6,5 миллион тоннага етказиш устида иш олиб борилмоқда. Темир йўл имкониятларига келсак, ТШО («Тенгизшевройл» – таҳр.изоҳи) ҳозирда вагон цистерналарини сотиб олди ва уларни икки баробарга кўпайтирди, темир йўл орқали Батуми ва Ўзбекистонга тажриба йўли билан жўнатиш аллақачон бошланган», — деди Смаилов.
Умуман олганда, Смаиловнинг таъкидлашича, ҳукумат томонидан нефть экспортини диверсификация қилиш бўйича махсус йўл харитаси ишлаб чиқилган. Хусусан, бу Ақтау порти орқали Боку портига ва у ердан — Боку — Тбилиси — Жайҳон йўналиши бўйича. Бундан ташқари, Қозоғистоннинг ўз терминалига эга бўлган Боку-Супса ва Боку-Батуми йўналишлари ҳақида гап кетмоқда. Бундан ташқари, Атираудан Батуми ва Ўзбекистон томон темир йўл йўналиши мавжуд. Бундан ташқари, Хитойга йўналиш бор.
«Бу йўналишларнинг барчасида ҳозир нефть экспорти салоҳиятини кенгайтириш ва ошириш бўйича ишлар олиб борилмоқда», — деди Вазирлар Маҳкамаси раҳбари.
Смоилов «қўшни давлатлардан келган ҳамкасблар буни тўлиқ тушунишади ва қўллаб-қувватлайди», шунинг учун улар Қозоғистонга ўзларининг транзит имкониятларини тақдим этишга ва ҳамкорлик қилишга тайёр.
Сўнгги 20 йил ичида Қозоғистондан Россиянинг Новороссийск шаҳрига КҚК (Каспий қувурлари консорциуми) қувури орқали хомашё етказиб бераётган эди. У орқали кунига ўртача 1,3-1,4 миллион баррел нефть ўтган. Ҳозирда у Қозоғистон нефтининг асосий экспорт йўли ҳисобланади. Яқин вақтгача қувур носозликларсиз ишлаган, бироқ ўтган йил давомида ушбу йўл турли хил ташқи омиллар, жумладан 2021 йил август ойида нефть тўкилиши аварияси, портловчи объектларнинг мавжудлиги, денгиз терминали акваториясини ўрганиш каби сабабларга кўра доимий чекловларига дуч келди.
Ўтган ёзда Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тўқаев мавжуд геосиёсий вазият туфайли нефть етказиб беришни диверсификация қилишга чақирган эди. Август ойида Reuters ўз манбаларига таяниб, «КазМунайГаз» Озарбайжон давлат компанияси SOCAR билан йилига 1,5 миллион тонна қозоқ нефтини Озарбайжон қувури орқали сотишга рухсат бериш бўйича дастлабки музокаралар олиб бораётгани, бу орқали хомашё Ўрта ер денгизидаги туркларнинг Жайҳон портига етказиб берилаётгани ҳақида хабар берганди. Бироқ, кейинчалик Қозоғистон Энергетика вазирлиги ушбу маълумотларни рад этди.
