Ҳисорак сув омбори. qashqadaryo.uz сайти фотосурати
Қашқадарё вилоятидаги Ҳисорак ва Тошкент вилоятидаги Оҳангарон сув омборларида қуввати йилига 22 миллион кВт/соат бўлган иккита кичик ГЭС қурилади. Бу ҳақда Ўзбекистон президентига Сурхондарё вилоятидаги сув омборларини модернизация қилиш ва ичимлик суви таъминотини яхшилаш бўйича лойиҳалар тақдимотида маълум қилинди.
Коинот тадқиқотлари ва технологиялари агентлигига (Ўзбеккосмос) сув омборлари ҳолатини кузатиш, космик тасвирлар ва маълумотларни тақдим этиш топширилди. Кичик ГЭСлар қуриш ва уларда ишлаш учун олий маълумотли ва ўртача кадрлар тайёрлашга хусусий сектор жалб этилади.
Сурхондарё вилоятига келсак, вилоят мутасаддилари томонидан маҳаллий аҳолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш мақсадида Тўпаланг сув омборидан аҳоли пунктларига сув қувури ётқизилмоқда. Бугунги кунда Сурхондарёда аҳолининг атиги 58 фоизи марказлаштирилган ичимлик сувидан фойдалана олади. Вилоятнинг жанубий туманлари ва Термиз шаҳрида сувнинг минераллашув даражаси жуда юқори.
Сув қувурини ётқизиш лойиҳасида кунига 200 минг куб метр сувни тозалаш иншооти қуриш ва қарийб 400 километр магистрал қувурларни ётқизиш кўзда тутилган. Натижада вилоят аҳолисини тоза ичимлик суви билан таъминлаш 90 фоизга етказилади.
Лойиҳа доирасида бугунги кунга қадар 47 километр қувур ётқизилди. Сариосиё тумани марказига ичимлик суви етказиб берила бошланди. Йил охиригача сув қувурини Денов ва Шўрчи туманларига олиб келиш режалаштирилган.
Президент Шавкат Мирзиёев туманлар ва маҳаллалардаги сув тармоқларини тиклаш, янги тармоқлар қуриш, сифатли хизмат кўрсатишни ташкил этиш зарурлигини таъкидлади.
Қишлоқ хўжалиги ва энергетикада сувдан оқилона фойдаланиш, шунингдек, аҳолини у билан таъминлаш мақсадида 2017 йили «Ўзбекгидроэнерго» акциядорлик жамияти ташкил этилган эди. Жамият олтита сув омборини бошқаради. Хорижий компанияларни жалб қилган ҳолда ҳар бир сув омборининг техник ҳолати ўрганилиб, зарур таъмирлаш тадбирлари бўйича чора-тадбирлар белгиланди. Натижада бугунги кунда тўғонлар, сув олиш ва дренаж иншоотлари мустаҳкамланиб, насос агрегатлари қайта тикланмоқда.
Бу чора-тадбирлар 2020 йил 1 май куни Сардоба сув омбори тўғонининг бир қисми бузилганидан кейин алоҳида аҳамият касб этди. Сув тошқини натижасида 100 га яқин кўп қаватли уй қисман вайрон бўлган, қарийб 90 минг киши эвакуация қилинган, 50 дан ортиқ киши тан жароҳатлари билан касалхонага ётқизилган, олти киши ҳалок бўлган. Сув оқими туфайли Қозоғистоннинг Туркистон вилоятининг чегарадош Мактарал туманидаги 10 та аҳоли пункти ҳам сув остида қолган.
Сув омбори тўғонининг бузилиши сабаблари лойиҳа ҳужжатлари, объектни қуриш ва фойдаланишдаги хатолар деб аталади. Фавқулодда ҳолат факти бўйича 17 нафар шахсга нисбатан жиноят иши қўзғатилди ва ҳукм 2021 йил 10 майда чиқарилди. Судланувчилардан олти нафари қамоқ жазосини олди, бирига озодликдан чеклаш жазоси тайинланди, қолганлари қамалишга боғлиқ бўлмаган жазоларга ҳукм қилинди.
