Навоий вилояти Кармана тумани ҳокими ўзига ишониб топширилган ҳудудда ноқонуний майнинг-фермаси аниқланганидан сўнг лавозимидан озод этилди. Бу ҳақда Ўзбекистон президенти матбуот котиби Шерзод Асадов маълум қилди.
Карманадаги қурилиши якунланмаган бинода 452 та майнинг қурилмаси ўрнатилгани оқибатида ўн ой давомида қарийб 5,5 миллион киловатт-соат электрдан ноқонуний фойдаланилган, етказилган зарар 24,4 миллиард сўмдан ошган.
Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 31 октабрь куни бўлиб ўтган йиғилишда Кармана тумани ҳокими, прокурори, ички ишлар бўлими бошлиғи ва электр тармоқлари корхонаси раҳбарини ўғирлик ҳолатлари ва ойлик электр энергияси истеъмоли 5 фоизга ошиб бораётганини пайқамагани учун танқид қилди. Давлат раҳбари мазкур раҳбарлар ишдан бўшатилганини маълум қилди ва уларнинг ҳаракатларига ҳуқуқий баҳо беришни Бош прокуратурага топширди.
Президент сўзларига кўра, жорий йили Ўзбекистон ҳудудларида 3,5 миллиард киловатт/соат электр энергиясидан ноқонуний фойдаланиш ҳолатлари аниқланган. Мутасаддиларга электр энергиясини ўғирлаш имконини берувчи омилларни аниқлаш ва уларни бартараф этиш тизимини яратиш вазифаси юклатилган.
Эслатиб ўтамиз, бундан олдин Мирзиёев Бош прокуратура ва энергетика инспекциясини уларга берилган катта ваколат ва маблағларга қарамай, йўқотиш ва ўғирликнинг олдини олиш билан эмас, балки оқибатлари ҳақида қайғураётгани учун танқид қилган эди. Президент ҳокимлар, прокуратура ва Ички ишлар вазирлигини ҳар қандай ҳудудда электр энергияси ўғирлаш ва мавжуд бўлмаган қарздорлик ҳолатлари давом этса, электр ва газ таъминоти корхоналари раҳбарлари билан биргаликда жавобгарликка тортилишидан огоҳлантирганди.
Йиғилишда энергетика тизимининг куз-қиш мавсумига тайёргарлиги муҳокама қилинди. Қайд этилдики,
Ўзбекистоннинг ҳар бир вилоятида мавсумни «йўқотишларсиз» ўтказиш учун камида 10 миллиард сўм (819,6 минг доллар) захира шакллантирилади. Бу маблағлар авария ҳолатларида трансформаторлар, электр симлари ва бошқа эҳтиёт қисмларни алмаштиришга сарфланади.
Чораларнинг долзарблиги ҳудудлардаги 33 минг трансформатор ва 122 минг километр электр тармоқлари эскиргани билан изоҳланади. Айрим ҳудудларда қозонхоналар ва иситиш тизимларини таъмирлаш ишлари кечикмоқда. Ижтимоий муассасаларнинг куз-қиш мавсумига тайёргарлиги даражаси қониқарсиз деб топилди. Хусусан, энергия сарфи юқори бўлган қозонхоналарни янгилаш режаси тиббиёт муассасаларида 62 фоизга, болалар боғчаларида 54 фоизга, мактабларда 40 фоизга бажарилган.
Бундан ташқари, 100 мингдан ортиқ улгуржи истеъмолчи ва 648 минг янги уй хўжаликлари ҳалигача электр энергиясини ҳисобга олиш ва назорат қилишнинг автоматлаштирилган тизимига (АСКУЭ) уланмаган. Мутасаддиларга таъмирлаш ва модернизация ишларини жадаллаштириш, бошқа камчиликларни бартараф этиш учун барча куч ва воситаларни сафарбар этиш топширилди.
ℹ️ Ўтган куз-қиш мавсумида Ўзбекистон жиддий энергетик инқирозга учраганди: кескин совуқ ва қор ёғишидан кейин фуқароларнинг турар-жой биноларини иссиқлик билан таъминлаш истаги туфайли мамлакатда газ ва электр энергияси истеъмоли кескин ошди. Республика энергетика тизими ҳажмларга бардош бера олмади ва аҳоли норозилигини кескин билдирди.
Энергетика соҳасидаги муаммоларни тезкор ўрганиш ва ҳал этиш мақсадида Бош вазир Абдулла Арипов бошчилигида ҳукумат ишчи гуруҳи тузилди. Тегишли бошқармалар томонидан кечаю кундуз штаблар ташкил этилди. Ўзбекистон ҳукумати газ экспортини бутунлай тўхтатиб, энергия ресурсларини импорт қилишни бошлади. Бир неча энергетика корхоналари раҳбарлари ҳибсга олинди, Бош вазирнинг биринчи ўринбосари Очилбай Раматовга эса қиш мавсумига тайёргарлик кўрмагани учун танбеҳ берилди.
Ўтган йилги ҳолат такрорланмаслиги учун Ўзбекистон энергетика соҳаси раҳбарлари ва вилоятлар ҳокимлари 11 августдан фавқулодда иш режимига ўтди.