Жорий йилнинг саккиз ойида Қирғизистон Ички ишлар вазирлиги ходимлари томонидан 8512 та оиладаги зўравонлик ҳолатлари қайд этилган. Бу статистик маълумотларни республика парламентида сўзлаган ҳуқуқ-тартибот идораси раҳбари ўринбосари Октябрь Урмамбетов маълум қилди, деб ёзади «Клооп».
Расмийнинг аниқлик киритишича, оиладаги зўравонлик ҳолатлари асосан сайёр полиция бўлимлари ходимлари томонидан, жумладан бутун мамлакат бўйлаб ўрнатилган 3500 та видеокузатув камералари ёзувлари ўрганилгандан сўнг қайд этилган.
Бироқ, Урмамабетовнинг сўзларига кўра, расмий маълумотларни холис деб бўлмайди, чунки оиладаги зўравонликнинг кўп эпизодлари ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига етиб бормаган.
«Биз ҳақиқатни айтишимиз керак. Лекин биз Ички ишлар вазирлигида ҳар бир маълумотни [текширамиз], ОАВда эълон қилган ҳар бир фактни аниқлаймиз ва чора кўрамиз. Оилавий зўравонлик бугунги кунда жуда долзарб [мавзу] бўлиб қолди», — дея тушунтиради вазир ўринбосари.
ИИВ вакили ўтган йилга нисбатан маиший зўравонлик ҳолатлари кўпайганини алоҳида таъкидлайди. Эслатиб ўтамиз, расмий статистик маълумотларга кўра, бутун 2022 йил давомида Қирғизистонда 9880 та шундай ҳодиса қайд этилган.
Ўтган ҳафта Чуй вилоятида содир бўлган шов-шувли фавқулодда вазиятдан сўнг ушбу мавзуни муҳокама қилишнинг янги тўлқини пайдо бўлди. 20 сентябрь куни полиция собиқ хотинига нисбатан зўравонлик қилганликда гумон қилинган қирғизистонликни қўлга олган. Тергов маълумотларига кўра, эркак собиқ хотинини пичоқлаган, қулоқлари ва бурнини кесиб ташлаган. У вақтинча сақлаш ҳибсхонасига олиб кетилган. Кўп соатлик операциядан сўнг шифокорлар жабрланувчининг ҳаётини сақлаб қолишга муваффақ бўлишган, шифокорлар айтишича, ҳали бир қатор мураккаб жарроҳлик муолажалари олдинда.
Кейинчалик маълум бўлишича, аёл икки марта собиқ эрига нисбатан уни зўрлашда айблаб, ариза берган. Аммо биринчи марта томонлар ярашишга келишиб олишган бўлса, иккинчи марта суд қирғизистонликка пробация, яъни қамоқ жазоси билан боғлиқ бўлмаган жазо тайинлаган.
«Фуқаролар иттифоқи» жамоат бирлашмаси ушбу даҳшатли воқеа муҳокамаси фонида аёлларни зўравонликдан ҳимоя қилишни кучайтириш бўйича мутасадди ташкилотларга тавсиялар тайёрлаган. Жумладан, мутахассисларнинг фикрига кўра, қуйидагилар зарур:
👉 таъқиблар учун қонуний жавобгарликни белгилаш, такрорланган тақдирда жазони кучайтириш;
👉 жабрланувчиларни айбловларни қўллаб-қувватлашдан бош тортишга мажбурлаганлик учун жиноий жавобгарликни жорий этиш, чунки томонларнинг ярашуви кўпинча таҳдид ва шантаж ёрдамида содир бўлади;
👉 такрорий зўравонлик ҳолатларининг олдини олиш ва зўравонлик қурбонларига психологик ёрдам кўрсатиш бўйича давлат органларининг ҳаракатлари алгоритмини белгилаш орқали профилактика чораларини такомиллаштириш;
👉 Ички ишлар бошқармасининг ҳудудий бўлимларида оилавий, жинсий ва бошқа турдаги зўравонликлардан жабрланганларга ёрдам кўрсатиш бўйича мутахассис – қўшимча штат бирлиги ташкил этиш лозим.