Қозоғистонликлар 12 кун давомида жисмоний шахсларни суддан ташқари тартибда банкрот деб топиш учун 20 мингдан ортиқ ариза топширган. 15 март куни шундай маълумотлар Қозоғистон Молия вазирлиги матбуот хизмати томонидан тақдим этилди.
Аризаларни қабул қилиш 3 мартдан бошланган. Барча аризалар «Электрон ҳукумат» сайти, шунингдек e-Salyq Azamat мобил иловаси орқали қабул қилинади.
«Қозоғистон Республикаси фуқароларининг тўловга лаёқатлилиги ва банкротлигини тиклаш тўғрисида»ги Қонуннинг талабларига мувофиқ, давлат даромадлари органлари 15 иш куни ичида фуқаронинг қуйидаги шартларга жавоб беришини текширади:
👉 банклар, микромолия ташкилотлари (ММТ) ва/ёки инкассация агентликлари олдидаги қарз 5,5 миллион тенгедан ошмаслиги керак (1600 энг кам иш ҳақи, 12 000 АҚШ доллари);
👉 қарзларни тўлашнинг кечикиши 12 ойдан ортиқ бўлиши керак;
👉 мулк, шу жумладан никоҳда биргаликда сотиб олинган (машина, квартира, уй, ер, банк депозити ва бошқалар) мавжуд эмас;
👉 қарзлар бўйича банклар ва ММТлар билан ҳисоб-китоб қилиш тартиби амалга оширилган.
Белгиланган мезонларга мувофиқлигини текшириш автоматик равишда – рўйхатдан ўтказувчи давлат органлари, банклар ва кредит бюроларининг электрон маълумотлар базалари орқали текшириш орқали амалга оширилади.
Айрим фуқаролар қуйидаги сабабларга кўра банкротлик тўғрисида ариза бера олмаслиги маълум бўлган:
✅ 12 ой ичида қарзни қисман тўлашлик мавжуд бўлса;
✅ қарздор ёки унинг турмуш ўртоғи мол-мулкка эга бўлса;
✅ банк ёки ММТ билан қарзни тўлаш тўғрисида ҳужжат мавжуд бўлмаса;
✅ Ариза берувчилар якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтган бўлса.
Молия вазирлиги томонидан таъкидланганидек, ушбу фуқароларга банкротлик тўғрисидаги суддан ташқари тартиб-таомилга ариза беришни рад этиш тўғрисида билдиришнома юборилади. Агар бундай хабарнома олинган бўлса, такрорий ариза уч ойдан кейин — процедура мезонлари бажарилган тақдирда топширилиши мумкин.
Жисмоний шахсларнинг банкротлиги институти Қозоғистонда президент Қосим-Жомарт Тўқаев 2022 йил 30 декабрда имзолаган қонун билан жорий қилинган. Ҳужжатда учта вариант – суддан ташқари банкротлик, суд банкротлиги ва тўлов қобилиятини тиклаш кўзда тутилган. Барча учта процедура фақат қарздорнинг ўзи томонидан амалга оширилади.