avesta.tj сайти фотосурати
Тожикистон ҳукумати 2026-2030 йилларга мўлжалланган мамлакат электр энергетикаси соҳасини ривожлантириш дастурини ишлаб чиқди, уни амалга ошириш учун 60,4 миллиард сомони (тахминан 6,5 миллиард доллар) керак бўлади. Асиа-Плус маълумотларига кўра, Бунда асосан шериклар ва хусусий инвесторларнинг маблағлари ишлатилиши кўзда тутилган. Бу ҳақда «Азия-Плюс» нашри хабар берди.
Ушбу кенг кўламли давлат дастурини молиялаштиришнинг асосий манбалари мамлакат ҳукумати томонидан ривожланиш бўйича ҳамкорлардан олинган маблағлар, шунингдек, хусусий инвестициялар бўлади. Ушбу маблағлар мос равишда 36,6 миллиард сомони (деярли 4 миллиард доллар) ва 23,8 миллиард сомони (2,5 миллиард доллар) ни ташкил қилиши кутилмоқда. Бундан ташқари, миллий бюджетдан маблағлар энергетика соҳасини ривожлантиришга ажратилади, аммо бу ҳолда унинг асосий қисми Роғун ГЭСи қурилишига сарфланади.
Дарвоқе, давлат бу йил ушбу лойиҳани амалга ошириш учун 9 миллиард сомони (980 миллион доллар) ажратган, бу давлат ҳазнаси умумий харажатларининг қарийб 20 фоизини ташкил этади. 2026 йилги бюджетда ёқилғи-энергетика секторига 15 миллиард сомони (1,6 миллиард доллардан ортиқ) ажратилган бўлиб, бу умумий харажатларнинг 22,4% ни ташкил этади.
Энергетикани ривожлантириш дастурида таъкидланишича, асосий лойиҳа Роғун ГЭСини тўлиқ ишга туширишдир. Келгуси йилларда станциянинг қолган тўртта агрегатини ишга тушириш ва иккита доимий турбинани алмаштириш режалаштирилган. Шу билан бирга, расмийлар Шўроб ва Чарсем ГЭСларини қуриш ва бошқа шунга ўхшаш иншоотларни модернизация қилиш ниятида.
Яшил энергия лойиҳалари устувор вазифа бўлиб қолади. Бунга Тожикистоннинг Сўғд ва Хатлон вилоятларида 1,5 ГВт қувватга эга қуёш электр станцияларини қуриш, шунингдек, шамол турбиналари салоҳиятини тадқиқ қилиш киради.
Республика ресурсларни фаол равишда экспорт қилишни режалаштирмоқда, бу эса электр узатиш инфратузилмасини кенгайтиришни талаб қилади. Хусусан, режаларга Роғун-Сайхун йўналишидаги каби юқори кучланишли электр узатиш линияларини қуриш ва мавжуд подстанцияларни реконструкция қилиш киради.
Маҳаллий электр таъминотининг ишончлилигини ошириш учун ҳукумат тақсимот тармоқларини модернизация қилади, ускуналарни алмаштиради ва ақлли ҳисоблагичларни ўрнатади.
Натижада, экспертларнинг прогнозларига кўра, фақат янги гидроэлектростанциялардан 2680 мегаватт қўшимча энергия ҳамда қуёш энергияси лойиҳаларидан яна 1500 МВт энергия ишлаб чиқарилади. Бундан ташқари, электр узатиш тармоқларида электр энергияси йўқотишлари 3 фоизга, тақсимот тармоқларида эса 9 фоизга камайиши кутилмоқда. Ресурслар экспорти 5 миллиард киловатт-соатга етади.
